Tiny house helofytenfilter

Een helofytenfilter

Een essentieel onderdeel van off-grid leven in een Tiny House is het beheren van afvalwater. Een helofytenfilter biedt een groene en milieuvriendelijke oplossing om het afvalwater te zuiveren voordat het terugkeert naar de natuurlijke omgeving. Dit natuurlijke zuiveringsproces maakt gebruik van moerasplanten, ook bekend als helofyten, om het water te filteren.

Een eenvoudig helofytenfilter kan bestaan uit een ondiepe vijver met waterdichte folie en een laag grind, waarin helofyten worden geplant. Het afvalwater stroomt door het helofytenfilter, waar de planten met hun wortels het water absorberen en zuiveren. Hierdoor worden verontreinigende stoffen, zoals bacteriën en voedingsstoffen, uit het water verwijderd.

Om de effectiviteit van het helofytenfilter te maximaliseren, is het van belang om de juiste soorten helofyten te kiezen. Planten zoals lisdodde, riet en kalmoes zijn enkele voorbeelden van veelgebruikte planten in helofytenfilters.

Waar komt dit nu op neer?

Helofyten zijn moerasplanten die met hun wortels in het water staan. De plant zelf komt wel boven het wateroppervlak uit en is dus duidelijk zichtbaar. De ondergrond of het filtersubstraat bestaat uit verschillende lagen grof materiaal waar water met weinig weerstand kan doorstromen.

Een plant die vaak wordt gebruikt voor een helofytenfilter is riet of andere oeverplanten. Deze planten of helofyten nemen dan zuurstof op uit de lucht en transporteren die zuurstof naar de wortelzone. De wortels verdelen die op natuurlijke wijze door de filter en als het water erdoor passeert, wordt het gezuiverd. Dit zijn voornamelijk anaerobe processen.

De grootte van een helofytenfilter hangt af van de hoeveelheid water die er gezuiverd moet worden. Zo heb je namelijk drie varianten: een verticaal doorstromende helofytenfilter (voor zwaar vervuild water), een horizontaal doorstromende helofytenfilter (voor licht tot matig vervuild water) en een vloeiveld (voor grote hoeveelheden licht vervuild water).

Aangezien het waterverbruik van de bewoner(s) van een tiny house vrij laag ligt, en het water niet zwaar vervuild is door bijvoorbeeld industrie, wordt er voor een tiny house meestal dus een horizontaal doorstromende helofytenfilter gebruikt.

Hoe wordt dit gebouwd en kan je het zelf doen?

Er zijn verschillende plekken waar je zelfs een cursus kan volgen over hoe je een helofytenfilter bouwt. Natuurlijk moet je eerst en vooral de theorie snappen.

Er bestaan verschillende helofytenfilters, maar een simpele soort die vaak gebruikt wordt voor off grid tiny houses bestaat uit de volgende onderdelen:

Een septische tank
De helofytenfilter zelf
Een controleput
En een wadi

Idealiter gebruikt je voor een off grid tiny house geen pomp omdat die natuurlijk op energie werkt. Wat er dus wel wordt gecreëerd is een natuurlijk verloop van water, zodat het water vanzelf door de filter kan stromen. Bij het bouwen betekent dit dat er veel zal moeten afgemeten worden (met de waterpas natuurlijk) om een correct verloop te krijgen.

Gelukkig is dit zeker goed te doen: een graafmachine doet namelijk het grootste deel van het werk. Voor de filter zelf zijn er verschillende lagen grond nodig. Zo bevat het bijvoorbeeld groffe lavasteen, fijne lavasteen, lavagruis, zand en schelpen. Deze lagen moeten gaan zorgen voor de filterende werking.

Het water stroomt van de tank in het helofytenveld via een buizensysteem en daarna door de controleput naar de wadi, waar het uiteindelijke, schone water in terecht komt. De helofytenfilter moet op tijd beplant worden zodat het juiste bodemleven ontstaat voor de afbraak van de biologisch afbreekbare stoffen in het grijs water.

Daarna wordt de wadi ook nog eens beplant met moerasplanten en kan het totale filtersysteem in gebruik worden genomen.

Een helofytenfilter is een delicaat filtersysteem dat de juist balans nodig heeft. Het kan dus technisch gezien zelf gebouwd worden maar dat moet gedaan worden onder de leiding van een expert die erop toeziet dat er niks misloopt. Gelukkig zijn er op verschillende plekken in Nederland cursussen over hoe dit best gedaan wordt.

Conclusie

Zoals je ziet is een helofytenfilter dus zeker niet zo ingewikkeld als het lijkt. Met een cursus en de kennis van een expert erbij is het bouwen van een filter zeker te doen. Een beetje werk en dan heb je gewoon een natuurlijk filtersysteem dat automatisch je water zuivert!