Tuinieren

Permacultuur in eigen tuin

permacultuur
Geschreven door Koen Duindam

Permacultuur is in 1970 bedacht door de twee Australische mannen: Bill Mollinson en David Holmgren. Ze waren ervan overtuigd dat de standaard voedselproductie niet goed voor het milieu was en raakten geïnspireerd door hoe lokale stammen hun voedsel verbouwden.

Permacultuur staat voor “duurzame landbouwcultuur”. Het gaat om het ontwerpen van landbouw systemen die werken zoals de natuur dat doet. De natuur heeft immers al wat jaartjes ervaring!

Bij permacultuur kijk je naar het geheel. Inclusief de sociale, economische en milieu aspecten.

Hoe kun je permacultuur in je moestuin toepassen?

In de moestuin kan permacultuur worden gebruikt om op een gezonde en slimme manier met de natuur om te gaan.

De eerste stap is hierbij om te kijken hoe de meester het doet, de natuur zelf. Door goed te observeren kun je veel leren. Er is namelijk enorm veel samenspel tussen de verschillende planten.

In een bos zorgen de hoge bomen bijvoorbeeld voor schaduw, waardoor de jongere planten minder snel uitdrogen. Ook zorgen de bladeren die vallen in de herfst voor veel voeding en dat het water goed in de grond blijft zitten.

Een andere mooi voorbeeld van permacultuur is ook companion planting. Dit is een manier om planten bij elkaar te planten die goed met elkaar samen werken.

Companion planting

Companion planting is als je bepaalde planten naast elkaar zet om bepaalde voordelen te behalen. Zoals het planten van bonen naast komkommers. Waarom?

Omdat bonen een goede bron zijn van stikstof, wat een belangrijk element is voor plantengroei, en komkommers veel stikstof nodig hebben om te groeien. Als je bonen naast komkommers zet, kunnen de bonen de komkommers van stikstof voorzien en de groei van de komkommers bevorderen. Hoe?

De bonen nemen stikstof uit de lucht op en geven het aan de bodem af. De wortels van de komkommers nemen dit weer op. Dit kan helpen om de komkommers een betere opbrengst te geven en om de bodemvruchtbaarheid te verhogen.

Voordelen van permacultuur

Permacultuur heeft veel voordelen, het is een manier van leven en werken die zowel mensen als de natuur ten goede komt:

  • Het helpt om het milieu te beschermen door het gebruik van natuurlijke middelen en het minimaliseren van afval.
  • Het bevordert biodiversiteit door het creëren van een gezonde en diverse omgeving voor planten, dieren en andere organismen.
  • Het kan helpen om voedsel te verbouwen op een manier die goed is voor de bodem en de planten, wat kan leiden tot gezondere en smakelijkere voedsel.
  • Het kan ook helpen om het water te besparen door het gebruik van technieken zoals het opvangen van regenwater en het creëren van vochthoudende grond.
  • Het kan ook leiden tot een betere levenskwaliteit doordat het creëren van een permacultuur tuin een leuke en ontspannende activiteit is.

Maar er zijn natuurlijk ook minder positieve kanten van permacultuur.

Nadelen van permacultuur

Het was best lastig om nadelen te vinden, maar ik heb er toch wat gevonden:

  • Het kan moeilijk te leren zijn hoe permacultuur goed toe te passen, vooral als je nog niet bekend bent met de principes en technieken die hierbij komen kijken.
  • Het kan ook tijdrovend zijn om een permacultuurtuin op te zetten en te onderhouden, vooral als je begint met een stuk land dat nog niet geschikt is voor permacultuur.
  • Het kan ook moeilijk zijn om voldoende voedsel te verbouwen met permacultuur als je niet genoeg kennis en ervaring hebt, of als het stuk land dat je hebt niet geschikt is voor permacultuur.
  • Het kan ook lastig te bepalen wat de juiste planten zijn om te verbouwen in je permacultuurtuin, en hoe je ze op de juiste manier kunt verzorgen.
  • Het kan ook lastig zijn wat de juiste manier is om met plagen en ziektes om te gaan in een permacultuurtuin, aangezien er geen chemische bestrijdingsmiddelen worden gebruikt.

Maar al deze punten zijn met een beetje positieve houding goed te overwinnen!

Hoe begin je met permacultuur?

Heb je de smaak te pakken en wil je zo snel mogelijk beginnen met permacultuur technieken toe te passen in je tuin? Waar wacht je nog op, volg deze stappen en voor je het weet heb je een prachtige tuin in harmonie met Moeder Natuur!

Stap 1. Orientatie

Leer zoveel mogelijk over permacultuur! Je kunt hiermee beginnen door al wat artikelen te lezen die we al eerder hebben geschreven:

Maar er is natuurlijk nog veel meer informatie op het internet te vinden. Door jezelf te verdiepen in de materie ben je goed voorbereid en weet je precies wat is en hoe je het op de juiste manier kunt toepassen.

Stap 2. Zoek een mooie plek

Je hebt natuurlijk een stukje grond nodig waar je jouw permacultuur tuin kunt beginnen. Dit kan bijvoorbeeld een stukje tuin zijn, of een stuk land buiten de stad. Zorg ervoor dat het stuk land groot genoeg is en geschikt is voor permacultuur.

Stap 3. Ontwerp een omgeving

Maak een plan voor je permacultuur tuin, waarin je bepaalt wat je wilt verbouwen en hoe je dit wilt doen. Dit kan bijvoorbeeld door te kijken naar de omgeving en de bodem, en door te bepalen welke planten en dieren hier goed in zullen groeien.

Verken de plek:

  • Welk klimaat heb je?
  • Wat is de grootte van je tuin?
  • Wat zijn de belangrijkste zon- en schaduwgebieden in je tuin?
  • Wat zijn de belangrijkste waterbronnen en waterafvoerpunten in je tuin?

Check de bodem:

  • Wat is de pH-waarde van je bodem?
  • Wat is de structuur van je bodem (klei, zand, leem, etc.)?
  • Wat is de voedingswaarde van je bodem (hoe rijk is hij aan voedingsstoffen)?

Wat ga je verbouwen?:

  • Welke groenten en fruit wil je verbouwen?
  • Welke kruiden en bloemen wil je verbouwen?
  • Welke dieren wil je houden (kippen, konijnen, bijen, etc.)?

Stap 4. Handen uit de mouwen!

Begin met het aanleggen van je permacultuur tuin. Dit kan bijvoorbeeld door het opdelen van het stuk land in verschillende zones, en door het aanplanten van de juiste planten op de juiste plekken. Zorg ervoor dat je de planten op de juiste manier verzorgt en water geeft, zodat ze goed kunnen groeien.

Een paar andere tips zijn:

Stap 5. Onderhoud

Onderhoud je permacultuur tuin regelmatig, door bijvoorbeeld onkruid te verwijderen, planten te snoeien en te verpotten, en door de bodem te verrijken met compost. Dit zal ervoor zorgen dat je permacultuur tuin gezond en vruchtbaar blijft.

Welke planten kunnen in je permacultuur tuin?

Dit ligt natuurlijk een beetje aan je eigen voorkeuren. Op de website van PermacultuurNederland.org vindt je een mooi overzicht van eetbare planten.

Maar om je een beetje een idee te geven, dit zijn wat opties:

  • Groenten: sla, spinazie, wortels, uien, knoflook, en courgette.
  • Fruit: Appelbomen, perenbomen, bramenstruiken, en aardbeienplanten.
  • Kruiden: Peterselie, basilicum, salie, en munt.
  • Bloemen: Cosmos, mariadistel, en zonnebloemen.
  • Bomen: Fruitbomen, sierbomen en bomen die schaduw geven.

Let vooral op dat je ook dingen plant die je zelf ook lekker vindt!

Hoe kan ik permacultuur toepassen in mijn eigen tuin?

Permacultuur is een manier van denken. Laat je inspirerend door de natuur en probeer de activiteiten die je bewonderd na te bootsen in je eigen tuin! Hieronder zijn een aantal voorbeelden:

Omarm biodiversiteit

Overweeg om elementen zoals vogelbadjes, nestkastjes en insectenhotels toe te voegen aan je tuin om een meer diverse en gastvrije ecosysteem te creëren. Dit kan helpen om nuttige insecten en dieren aan te trekken, wat kan helpen om de gezondheid en productiviteit van je tuin te verbeteren.

Maak je eigen compost

Maak van je keuken- en tuinafval rijke compost om te gebruiken als natuurlijke meststof voor je planten. Dit helpt om afval te reduceren en de gezondheid en vruchtbaarheid van je bodem te verbeteren.

Begin met natuurlijke onkruidbestrijding

In plaats van gifstoffen te gebruiken, kun je natuurlijke methoden gebruiken om onkruid in je tuin te beheersen. Veel mensen gebruiken bijvoorbeeld karton om onkruid te beperken. Dit leg je gewoon over het onkruid heen en verstikt het onkruid. Binnen een jaar wordt het karton verteerd. Je kunt ook kijken naar natuurlijke middelen zoals azijn of zout om onkruid te beperken.

Natuurlijke vijanden

Als je lekker voedsel wilt verbouwen dan krijg je vroeg of laat te maken met andere dieren die hier ook wel trek in hebben. Maar in plaats van chemische pesticiden te gebruiken, kun je ook natuurlijke methoden gebruiken om plagen in je tuin te beperken.

Dit kun je bijvoorbeeld doen door planten te planten die slakken afweren of door bijvoorbeeld lieveheersbeestjes los te laten om luizen te beheersen.

Verticale ruimte

Richt je niet alleen op horizontale ruimte in je tuin maar kijk ook naar manieren om verticaal te tuinieren. Dit kun je bijvoorbeeld doen door gebruik te maken van trellis en verticale plantenbakken. Dit kan helpen om het aantal voedsel dat je in een kleine ruimte kunt verbouwen te maximaliseren.

Natuurlijke voeding

In plaats van kant en klare meststoffen, kun je natuurlijke bronnen van voeding gebruiken zoals: compost of compostthee. Dit kan helpen om de gezondheid en vruchtbaarheid van je bodem te verbeteren, terwijl het ook beter is voor het milieu.

Dieren

Overweeg om dieren in je permacultuur tuin te integreren, zoals kippen, eenden of konijnen. Deze dieren kunnen helpen om de vruchtbaarheid van de bodem te verbeteren, plagen te beheersen en een bron van voedsel te zijn.

Meerjarige planten

Meerjarige zijn planten die elk jaar terugkomen, en veel van hen zijn eetbaar. Het opnemen van deze planten in je tuin kan helpen om een meer diverse en productieve ecosysteem te creëren, en ook de hoeveelheid werk die nodig is om de tuin te onderhouden te verminderen.

Eetbare bloemen

Eetbare bloemen voegen niet alleen schoonheid toe aan je tuin, maar kunnen ook een waardevolle bron van voedsel zijn. Plant een verscheidenheid aan eetbare bloemen, zoals nasturtiums, calendula of borage, om kleur, smaak en voeding aan je tuin toe te voegen.

Stikstof

Stikstof is een essentiële voedingsstof voor plantengroei, en er zijn veel planten die stikstof uit de lucht kunnen halen en dit weer terug geven aan de aarde. Het planten van stikstof vaste planten zoals bonen, erwten of klaver kan helpen om de vruchtbaarheid van je bodem te verbeteren.

Hoe kan ik meer leren over permacultuur?

Zoek naar informatie over permacultuur op het internet. Er zijn veel websites en blogs die goede informatie geven over permacultuur, met tips en adviezen over hoe je permacultuur kunt toepassen en wat de voordelen zijn.

Lees boeken over permacultuur. Er zijn veel goede boeken die uitleg geven over permacultuur en hoe je het kunt toepassen. Je kunt bijvoorbeeld naar de bibliotheek gaan of een boek kopen bij de boekhandel.

Volg een cursus over permacultuur. Er zijn veel cursussen die je kunt volgen om meer te leren over permacultuur, bijvoorbeeld bij een tuincentrum, een volkstuinvereniging, of een permacultuur-expert.

Praat met mensen die al ervaring hebben met permacultuur. Zoek bijvoorbeeld naar groepen of verenigingen die zich bezighouden met permacultuur in jouw omgeving, en vraag of je mee mag doen met hun activiteiten of projecten. Zo kun je meer leren door praktische ervaring op te doen.

Ga zelf aan de slag met permacultuur. Het beste wat je kunt doen om meer te leren over permacultuur is om het zelf te proberen. Zoek een stukje land waar je een permacultuur tuin kunt opzetten, en ga aan de slag met het aanleggen en onderhouden van je tuin. Zo kun je zelf ervaren wat permacultuur inhoudt en hoe het werkt.

Toekomst van permacultuur in Nederland en wereldwijd.

Permacultuur is een manier van landbouw en tuinieren die gericht is op duurzaamheid en het creëren van een gezonde en diverse omgeving, en steeds meer mensen zijn geïnteresseerd in dit onderwerp.

Er zijn een aantal dingen die ervoor kunnen zorgen dat permacultuur in de toekomst populairder wordt:

  • De zorgen over de klimaatverandering en de impact die de landbouw heeft op het milieu. Permacultuur kan helpen om deze problemen te verminderen door bijvoorbeeld minder afval te produceren en water te besparen.
  • De interesse in gezonde en duurzame voeding. Steeds meer mensen willen weten waar hun voedsel vandaan komt en hoe het is verbouwd, en permacultuur kan hier een antwoord op bieden door voedsel te verbouwen op een manier die goed is voor de bodem en het milieu.
  • De populariteit van het beginnen van je eigen moestuin en het verbouwen van je eigen voedsel. Steeds meer mensen willen zelf voedsel verbouwen, en permacultuur kan een leuke en duurzame manier zijn om dit te doen.

Er zijn ook een aantal dingen die ervoor kunnen zorgen dat permacultuur in de toekomst minder populair wordt, zoals:

  • De druk op landbouwgrond voor woningbouw en andere doeleinden. Als er steeds minder land beschikbaar is voor landbouw, kan het moeilijker worden om permacultuur tuinen te maken en te onderhouden.
  • De populariteit van technologieën die de landbouw efficiënter en productiever maken. Als steeds meer mensen gebruik maken van deze technologieën, kan permacultuur minder aantrekkelijk worden voor sommige mensen.
  • De concurrentie van voedsel uit andere delen van de wereld. Als steeds meer voedsel wordt geïmporteerd uit andere landen, kan permacultuur minder nodig zijn voor het voorzien van voedsel aan de bevolking.

Is permacultuur biologisch?

Permacultuur is geen officieel systeem zoals biologische landbouw. Hoewel veel permacultuur technieken overeenkomen met biologische landbouwmethoden, is permacultuur gericht op het creëren van een gezonde en diverse omgeving.

Terwijl biologische landbouw vooral gericht is op het verbouwen van voedsel zonder het gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen of kunstmest.

Daarom is het moeilijk om te zeggen of permacultuur “biologisch” is in dezelfde zin als biologische landbouw. Het is wel duurzaam en maakt gebruik van natuurlijke processen en technieken.

Op zoek naar meer inspiratie?

Als je op zoek bent naar meer inspiratie op het gebied van Tiny Houses, dan is dit boek een echte aanrader. Het boek bevat veel foto's van Nederlandse en Belgische tiny houses. Tiny house eigenaren zelf delen in het boek hun redenen waarom ze van tiny living houden.

Over de auteur

Koen Duindam

Koen is een jonge ondernemer die staat te popelen om zijn eigen tiny house te bouwen. Terwijl hij bezig is met zijn eigen tiny house avontuur deelt hij zijn ervaringen door het schrijven van blog artikelen.

7 Reacties

  • Ik ben geen tuinier, maar ik ben wel geinteresseerd in duurzaamheid. Dit artikel was een goede uitleg over permacultuur. Bedankt voor de informatie.

    • Bedankt voor je reactie! Heel leuk om te lezen dat mijn artikel een goede uitleg was over permacultuur, zelfs als je geen tuinier bent! Duurzaamheid is iets waar we allemaal meer over moeten weten. Bedankt voor het lezen!!

  • Wauw, dit artikel geeft me zo veel inspiratie! ik ben van plan om mijn eigen tuin in te richten volgens de principes van permacultuur. Dank je wel voor de geweldige tips en trics!

  • Dit artikel was een goede introductie in permacultuur, ik ben benieuwd naar meer concrete tips en ideeën voor het creëren van een zelfvoorzienende tuin. Het was interessant om te leren over natuurlijke onkruidbestrijding en het gebruik van natuurlijke vijanden in permacultuur. Bedankt voor de informatie.

    • Bedankt voor je enthousiaste reactie! Superleuk om te horen dat mijn artikel je inspiratie geeft om je eigen tuin in te richten volgens de principes van permacultuur. Veel succes met het toepassen van de tips en trucs en ik hoop dat je veel plezier zult hebben met het creëren van een zelfvoorzienende tuin.

Plaats een leuke reactie!