Wil je een moestuin beginnen, maar weet je niet hoe? In dit artikel leg ik je precies uit hoe je kunt beginnen met je eigen moestuin!
Waarom een moestuin beginnen?
Een moestuin aanleggen kan meer opbrengen dan je zou verwachten. Moestuinen kunnen je zelfs het hele jaar door van voedsel voorzien. Als je de ruimte slim gebruikt heb je slechts een paar vierkante meter nodig.
Het smaakt beter en is gezonder
In een moestuin zijn altijd verse groenten beschikbaar. Vitamines en mineralen zijn nog in deze groenten aanwezig. Het is ook veel lekkerder om je eigen groenten en kruiden te kweken. Je kunt groenten en kruiden kiezen die niet bespoten zijn.
Het is mogelijk om alles uit de natuur in zijn pure staat te consumeren. Het is goed voor je lichaam en geest om buiten te werken en met je handen in de aarde te wroeten. Je kunt sporten tijdens het tuinieren, want het is een lichamelijk veeleisende bezigheid. Met je handen werken en buiten in de buitenlucht zijn is ook ontspannend. Werken in een moestuin kan je stressniveau verlagen en je geest leegmaken.
Een moestuin is ook goed voor je sociale leven. Dit geldt vooral als je een moestuin hebt op een terrein met verschillende andere tuinen. Het is altijd mogelijk om met iemand te praten of ervaringen uit te wisselen.
Het is milieu vriendelijker
Moestuinen verminderen de afstand wat voedsel moet afleggen. Het voedsel dat we eten komt van over de hele wereld. Door al dat vervoer komen grote hoeveelheden broeikasgassen in de atmosfeer terecht. Het eten van lokale groenten vermindert de transportkosten.
De groenten en fruit die je in de supermarkt koopt zijn vaak verpakt. Verpakkingsmateriaal is ook nodig om de groenten onbeschadigd in de supermarkt te krijgen. Maar als je je eten uit je tuin haalt, heb je niet veel verpakkingsmateriaal nodig.
Het is een leuke en leerzame activiteit
Seizoenen spelen een essentiële rol in een moestuin. Hierdoor word je je meer bewust van het hier-en-nu en leer je welke groenten en kruiden geschikt zijn in verschillende tijden van het jaar. Je ontwikkelt geduld door je eigen groenten en kruiden te kweken. Het oogsten van je groenten zal echter enige tijd in beslag nemen.
Kinderen moeten leren waar hun voedsel vandaan komt. Een moestuin aanleggen leert ze hoe groenten en kruiden groeien. Het is ook leerzaam voor volwassenen om te ontdekken hoe groenten en kruiden groeien. En hoeveel energie het kost om voor ons eten te zorgen.
Je geeft minder uit
Voor de prijs van een krop sla kun je een zakje sla zaadjes kopen. Met één zakje sla zaadjes kun je honderden kroppen sla kweken. De soort en het aantal groenten en kruiden dat je kweekt, bepaal je zelf.
Ben je een liefhebber van courgettes? Dan kweek je er een paar meer. Als je groenten over hebt, kun je ze ruilen met andere mensen die een moestuin hebben
Stap voor stap instructies voor het beginnen van een moestuin
Het lijkt moeilijk, maar het beginnen en het onderhouden van een eigen moestuin valt reuze mee. Begin bij het begin!
Bepaal eerst de plaats
Bedenk de plaats van je nieuwe moestuin voor je met moestuinieren begint. Een gemiddelde moestuin moet minstens 6 uur direct zonlicht per dag hebben. Het is ook mogelijk een moestuin in de schaduw aan te leggen. Er staan je minder mogelijkheden ter beschikking: tomaten, paprika’s en pepers houden van warme en zonnige omstandigheden
Bereid de bodem voor
Als je een eigen moestuin gaat beginnen op een lapje grond, moet je eerst de grond voorbereiden. Bij een moestuin is de bodem de meest cruciale factor. Als die niet gezond is, zul je niet ver komen.
Zorg ervoor dat de grond vrij is van onkruid en gras en dat je voldoende compost hebt toegevoegd. Compost geeft de grond een goede structuur en beschermt hem tegen uitdrogen en bevriezen. Maak de grond een beetje los voor je gaat zaaien.
Heb je slechte grond? Dan is het een goed idee om vóór het planten mest aan de grond toe te voegen. Als je van plan bent meteen te zaaien, kun je stalmest of moestuin mest gebruiken. Het laatste is een goed idee als je groenten veel mest nodig hebben.
Wat is het verschil tussen potgrond en tuinaarde?
Potgrond en tuinaarde bevatten beide veel voedingsstoffen. Maar in potgrond worden compost, kokos, boomschors en kalk toegevoegd, waardoor het gemakkelijker wordt lucht en vocht vast te houden.
De aarde in een pot is een stuk kwetsbaarder dan aarde in de vaste grond. De pot wordt sneller warm, verliest sneller vocht of houdt juist te veel vocht vast. Potgrond is zo samengesteld dat het goed vocht kan vasthouden, beter isoleert, maar ook zodat overmatig vocht makkelijk kan wegstromen.
Tuinaarde bevat ook veel voedingsstoffen, maar is wat zwaarder, zanderiger en daarom ook iets zuurder.
Plattegrond van de moestuin
Er komt meer kijken bij het beginnen van een moestuin dan alleen maar zaden uitstrooien of planten willekeurig neerzetten.
Een praktische moestuin vereist enige indeling, zodat hij ook rendement kan opleveren. Hoe leuk en ontspannend ook, een moestuin is het mooist als hij mooie en vooral smakelijke groenten oplevert. Het is daarom een goed idee om bepaalde soorten te groeperen.
Organiseer bladgroenten met bladgroenten, peulvruchten met peulvruchten, koolsoorten met koolsoorten, enz. Er is een specifieke hoeveelheid voedingsstoffen die elke soort uit de bodem nodig heeft. Het is echter belangrijk om de ene soort regelmatig met de andere te verwisselen. Dit staat bekend als ‘wisselteelt’.
Verhoogde bedden in je moestuin
In veel moestuinen zie je verhoogde bedden. Voor een beginner is het misschien een beetje te veel van het goede. Maar er zitten aardig wat voordelen aan, dus het is zeker iets om te overwegen. Een aantal voordelen zijn:
- Kindvriendelijk – Kleine kinderen vinden het geweldig om te plunderen. Met verhoogde bedden verklein je de kans dat je planten het doelwit worden.
- Ongedierte – Verhoogde bedden maken de kans kleiner dat je planten worden aangevreten door muizen of konijnen.
- Efficiënt gebruik van meststoffen – Omdat je alleen de planten bemest en niet de aarde eromheen hoef je minder voeding te geven. Dit geld trouwens ook voor water.
- Voorkomen dat de grond compact wordt – Omdat er niemand in de buurt van de planten loopt, wordt de grond ook niet aangedrukt en blijft de aarde luchtig.
- Wisselteelt bijhouden – Met vaste bedden is wisselteelt gemakkelijker toe te passen en te onderhouden.
- Drainage is beter – Verhoogde bedden drogen sneller na regen, zodat je na een regenperiode eerder in het vroege voorjaar kunt zaaien.
Zaden kopen
Je kunt zaden bestellen als je moestuin plattegrond klaar is en je bereid bent om met je moestuin te beginnen. Je kunt ze op veel plaatsen kopen: bij tuincentra en in het voorjaar bij sommige bouwmarkten en supermarkten.
Groenten die gemakkelijk te kweken zijn
- Tomaten zijn een van de populairste groenten om te kweken. Vooral voor beginners zijn ze zeer geschikt omdat ze een sterke overlevingsdrang hebben. Zolang ze genoeg zonlicht krijgen groeien ze bijna overal. Acht tot tien weken na het zaaien kun je de eerste tomaten al plukken.
- Aardappelen smaken het best met vroege rassen. Vroege eerste aardappelen moet je planten van half tot eind maart, en tweede, Je moet eerste aardappelen planten van begin tot half april. Het duurt 12-14 weken om te oogsten.
- Courgette groeien ook lekker makkelijk, ze hebben echter wel veel ruimte nodig. Denk hierbij aan een vierkante meter per plant. Na zes weken kun je de eerste courgette plukken.
- Kleine slasoorten nemen minder plaats in en geven minder afval. Na het zaaien wordt er acht tot veertien weken later geoogst. Je kunt sla blijven oogsten, door het regelmatige af te snijden. Zes tot acht weken na het zaaien kan de oogst verwacht worden.
- De rode biet moet met tussenpozen gezaaid worden, beginnend half maart. Vanaf 11 weken na het zaaien kan de oogst beginnen.
- Snijbonen moet je buiten zaaien tussen mei en juni, zodra de grond opwarmt. Na het planten moet er 8-12 weken later geoogst worden.
- Stokbonen kun je in mei en juni in de volle grond zaaien als de grond is opgewarmd. Na het planten moet er 12-14 weken later geoogst worden.
- Radijzen moeten van maart tot juni om de twee weken gezaaid worden om een continue opbrengst te verzekeren. 3-4 weken na het zaaien is de beste tijd om te oogsten.
- Tuinbonen kunnen het best in het voorjaar gezaaid worden. Het is niet nodig om minivariëteiten te stokken, want die hebben minder ruimte nodig. Na het planten wordt ongeveer 14 weken later geoogst.
- Plant sjalotten clusters in februari of maart. Clusters rijpen snel en geven 8 tot 12 sjalotten per cluster. Het duurt 18 weken voor het gewas klaar is om geoogst te worden.
- Zucchini’s en kalebassen kunnen het best buiten gezaaid worden als de grond warm is, meestal tussen mei en juni. Het planten van compacte, bossige soorten op kleine oppervlakten, in potten en bakken is beter. Na het zaaien wordt er tussen 10 en 14 weken later geoogst.
Moestuin beginnen benodigdheden
Heb je iets speciaals nodig om je moestuin te beginnen? Sommige mensen hebben een hele schuur vol spullen, maar je kunt gewoon beginnen en gaandeweg merk je dan wat je mist. Dit zijn dingen die je nodig kan hebben:
- Handschoenen
- Plantenschepje
- Grote Schep
- Schoffel
- Plantenspuit
- Gieter / Tuinslang
- Snoeischaar
- Touw / Klimrek
- Knielmat
- Potten
- Stekgrond / Compost / Potgrond / Tuinaarde / Mest
- Etiketten kunnen ook handig zijn
- Je hebt misschien een kalkoplossing nodig als de grond zuur is
- Groenten met wortels en knollen hebben kalium nodig
Wanneer beginnen met zaaien?
Van januari tot februari kun je groenten zaaien in een kweekbak of kas. Half april is een goed moment om in de tuin te gaan zaaien. Maar je moet dan wel geluk hebben dat het niet meer gaat vriezen.
Voorkweken of direct zaaien
Voorkweken is voor sommige groenten aan te bevelen. Dit is vooral handig voor groenten die je pas half mei buiten kunt planten.
Zaaikalender
Een moestuin is erg afhankelijk van de seizoenen. Deze zaaikalender geeft je een indicatie voor de beste tijd om te zaaien en oogsten.
Groente | Niet zaaien na | Niet planten na | Oogsten voor |
Prei | half mei | eind augustus | half mei |
Schorseneer | begin juni | – | half april |
Bleekselderij | begin juni | half augustus | half november |
Witloof | eind juni | – | begin december |
Pompoen | eind juni | half juli | begin november |
Augurk | eind juni | half juli | half oktober |
Spitskool | eind juni | begin augustus | eind oktober |
Savooiekool | begin juli | half augustus | eind maart |
Courgette | half juli | eind juli | eind oktober |
Stokbonen | eind juli | – | eind oktober |
Bloemkool | eind juli | eind augustus | half december |
Broccoli | eind juli | eind augustus | eind november |
Stamslabonen | eind juli | – | eind oktober |
Boerenkool winter | eind juli | begin september | half april |
Koolrabi | begin augustus | begin september | half november |
Knolselderij | begin augustus | eind augustus | eind november |
Pastinaak | begin augustus | – | eind maart |
Roodbladsla | begin augustus | eind augustus | eind november |
Biet | begin augustus | – | half december |
Aardbeien | – | begin september | – |
Andijvie | half augustus | begin september | half december |
Groenlof | half augustus | eind augustus | half december |
Snijselderij | half augustus | eind augustus | half januari |
Ijsbergsla | half augustus | eind augustus | half november |
Peterselie | half augustus | eind augustus | half januari |
Chinese Kool | eind augustus | 8 September | begin december |
Kropsla – krulsla | eind augustus | half september | half november |
Wortelen | eind augustus | – | half januari |
Winter radijs | begin september | – | half december |
Snijbiet (blad) | begin september | – | begin december |
Winterui | half september | – | begin juni |
Keukenraap | half september | – | half januari |
Herfst spinazie | eind september | – | half november |
Veldsla | half oktober | – | half november |
Onderhoud van een moestuin
Een moestuin beginnen is één ding, maar hem onderhouden is iets anders. Het is pas de eerste stap in het hebben van een moestuin, want hij vergt regelmatig onderhoud. Het kost je geen uren per dag om dit te doen. Hoe groter je moestuin, hoe meer onderhoud je moet doen. Moestuinen vergen het volgende onderhoud:
- Het geven van water
- Het wieden
- Het geven van kunstmest
- Het bestrijden van ongedierte
Hoe begin je een moestuin in de stad?
Een moestuin beginnen in een stad lijkt misschien niet mogelijk, maar het is zeker mogelijk. Het is belangrijk de beperkingen van je tuin te kennen. Het is mogelijk daarop in te spelen met een goede selectie van groenten en kruiden. Je kunt op deze manier zelfs in de stad een groene oase creëren.
Kies kleine groenten
In de stad is niet zo veel ruimte als op het platteland. Kies dus groenten die weinig ruimte innemen, zoals radijsjes of sla. Er zijn ook kleinere versies van klassieke groenten, zoals Pumpkin Jack Be Little en Cauliflower Odysseus.
Bereid je gewassen voor door ze op te kweken.
Voor kweken bespaart ook ruimte. Je kunt dit in kleinere potten doen. De meest vitale planten kun je dan overplanten in je moestuin. Het belangrijkste om te onthouden is dat je planten zullen groeien. Als je bijvoorbeeld koolplanten in het tuincentrum koopt, zijn ze klein, maar groeien als kool. Houd dus altijd in gedachten hoe groot de planten uiteindelijk zullen worden.
Om ervoor te zorgen dat je gewassen voldoende zonlicht krijgen, moet je creatief zijn
Er zijn meer gebouwen in de stad, die het zonlicht tegenhouden. ‘s Morgens en ‘s avonds zullen er veel schaduwen zijn. Groenten en kruiden hebben minstens zes uur zonlicht per dag nodig. Je moestuin moet op een zo zonnig mogelijke plaats liggen.
Ook kun je de hoeveelheid licht vergroten door de natuur een handje te helpen. Je kunt dit doen door een witgeverfd bord of een spiegel in de buurt van je planten te zetten. Deze oppervlakken weerkaatsen het licht. Je kleine tuin zal met een spiegel ook ruimtelijker aanvoelen.
Door potplanten of bakken wat hoger te plaatsen krijgen ze wat meer zonlicht.
Kies planten die minder zon nodig hebben
Het is een goede vuistregel dat groenten die veel blad geven (bladgroenten, koolsoorten en kruiden) het minste zonlicht nodig hebben, terwijl wortels en knollen meer nodig hebben.
Zonlicht is het belangrijkst voor de groenten waarvan we vruchten oogsten. Bessenstruiken zoals bramen en andere bessen zijn ook heerlijk voor een moestuin met weinig licht. Misschien zijn paddestoelen een goede keuze? Voor hen is geen zonlicht nodig.
Tips om je moestuin winterklaar te maken
- Afdekken van kwetsbare planten en groenten is de gemakkelijkste manier om ze te beschermen.
- Je kunt de grond ook bedekken met gevallen bladeren, karton, juten zakken, en zelfs oude lakens.
- Je kunt de gevoeligheid voor de wind verder verminderen door gevoelige planten af te schermen met een muur of windscherm.
- Het is essentieel om materialen te gebruiken die ademen. Anders kunnen ze verstikken of verrotten.
- Gebruik stro als extra isolator aan de voet van de plant.
- Een kweektunnel kan jonge planten in je moestuin gemakkelijk beschermen. Je kunt er hier meer over vinden.
- Geef buitenplanten in potten geen water om te voorkomen dat de grond en wortels bevriezen.
- De bladeren zullen bruin worden en verwelken als het plastic je plant raakt.
- Het is beter vlies te gebruiken omdat het de bladstructuur beschermt en de binnentemperatuur verhoogt.
- Bedek de binnenkant van potten (of later, indien nodig, de buitenkant) met noppenfolie voor je ze plant.
- Om de perfecte temperatuur in een kas te handhaven, kun je een klein gas- of elektrisch vuurtje aansteken.
- Je kunt coniferen en struiken beschermen met vliesdoek, jute, rietmatten, of kokosmatten.
- Paprika’s en tomaten kun je beter naar een vorstvrije kamer of vensterbank verplaatsen als je geen risico’s wilt nemen.
- Plastic is winddicht. Zorg ervoor dat je het verwijdert als de vorst voorbij is.
- Planten kunnen onder noppenfolie niet lang ademen, met verbrande bladeren tot gevolg.
- Je kunt afzonderlijke planten bedekken met emmers, glazen belletjes, halve flessen, enz.
- Als de temperatuur boven het vriespunt komt, verwijder je deze afdekkingen.
Tips om je moestuin te beschermen tegen dieren
- In de moestuin zijn verhoogde bedden een goede keuze. Deze zijn gemakkelijk te maken; plaats alleen wat hout aan de zijkant zodat dieren er niet zo snel in kunnen lopen.
- Meng planten om verwarring te scheppen. Als ze door elkaar staan, ziet het er veel minder uitnodigend uit.
- Geef het een stank. Herbivoren houden niet van de geur van vloeibare zeewier mesting.
- Door de bodem rondom je plant te bekleden met omgekeerde eierschalen, weerhoud je slakken ervan langs te glijden.
- Je kunt fijn gaas in de grond begraven (ongeveer 30 centimeter diep) om te voorkomen dat dieren gaan graven. Muizen kunnen er niet doorheen dringen.
- Maak je tuin zo natuurlijk mogelijk door wilde planten, struiken, en nestkastjes te planten. Daardoor zul je natuurlijke vijanden van veel plagen aantrekken. Goudsbloemen en Oost-Indische kersjes, bijvoorbeeld, zijn uitstekende luizenvangers en trekken veel natuurlijke vijanden aan. Je kunt tijm, lavendel, citroenkruid, koriander, anijs, uien, knoflook en koriander tussen je groenten planten of vlak naast je bak.
- Bedek je bak met insectengaas. Zo voorkom je ook dat vliegende insecten eitjes op je planten leggen.
Je moestuin tegen konijnen beschermen
Op of rond planten gebruiken veel tuiniers afschrikmiddelen zoals in witte azijn geweekte maïskolven, gedroogd bloed en chilipoeder. Omdat konijnen zo van klaver houden, houdt klaver in de tuin ze ook uit de buurt van je moestuin.
Je moestuin tegen slakken beschermen
Je kunt een plastic bak halverwege je bloembed ingraven en vullen met bier – een favoriet van de naaktslakken.
Je moestuin tegen katten beschermen
- Katten hebben een hekel aan planten die citroengeur afgeven, zoals Ooievaarsbek, Vuurkrakerplant, en Citroenverbena. Katten zullen ook planten met stekels mijden.
- Katten zullen ook vermijden over kippengaas, cacaodoppen of koffiedik te lopen.
- Op plaatsen waar katten samenkomen, strooi je peper- of citroenschillen.
Je moestuin tegen vogels beschermen
Je kunt je moestuin op verschillende manieren tegen vogels beschermen. Je kunt vogels afleiden met vogelverschrikkers, linten, oude cd’s, of schrikballonnen. Het is ook handig om een net te gebruiken.
Blauwe netten schrikken vogels af, dus kies je er beter een in die kleur. Zo voorkom je ook dat ze gemakkelijk in de netten verstrikt raken.
Je kunt de netten over je struiken hangen. Als alternatief kun je de netten over Pvc-buizen spannen om een tunnel te maken. Je kunt ook geluid gebruiken om ze weg te houden als dat niet werkt.
Geluidseffecten zoals vogels in nood zijn een voorbeeld. Vogels blijven er van weg omdat ze er bang van worden. Vogelverschrikkers met zulke geluiden zijn te koop.
Het is belangrijk op te merken dat vogels na verloop van tijd gewend raken aan al je maatregelingen. Breng er verandering in door af te wisselen met geluid, wapperende vlaggen, ballonnen, of vogelverschrikkers
Plaats een leuke reactie!