Tuinieren

Complete gids over Groene Daken

Groen dak in Nederland
Geschreven door Koen Duindam

Een groen dak ziet er fantastisch mooi uit. Maar is het ook praktisch? In dit artikel leer je alles over de voor en nadelen van groene daken en hoe praktisch ze zijn!

Wat is een groen dak?

Een groen dak is een dak dat bedekt is met planten. Een groen dak kan helpen bij het reguleren van de temperatuur in een gebouw, geluid van buiten dempen, er mooi uitzien en het kan helpen bij het filteren van lucht.

Soorten groene daken

Groene daken kunnen extensief of intensief zijn. Extensieve groene daken zijn ondiep en licht, bestaan meestal uit onderhoudsarme vegetatie en worden vooral als decoratie gebruikt. Intensieve groene daken zijn dieper en vergen meer onderhoud, en ze kan op gelopen worden.

Extensieve groene daken

  • Sedumdaken zijn het meest voorkomende type extensief groene dak. Ze zijn minder dan 15 cm ondiep, licht van gewicht en onderhoudsarm
  • Daken met inheemse planten komen minder vaak voor, maar worden steeds populairder omdat ze lokale ecosystemen ondersteunen.

Intensieve groene daken

  • Voedselproductiedaken zijn het meest voorkomende type intensief groen dak. Ze worden gebruikt om fruit, groenten en kruiden te verbouwen
  • Recreatieve daken worden gebruikt voor activiteiten als tuinieren, zonnebaden en vogels kijken

Voordelen van groene daken

Groene daken bieden een reeks voordelen, zoals betere isolatie, betere luchtkwaliteit, grotere biodiversiteit en minder stadswarmte. Bovendien kunnen groene daken het overstromingsrisico in stedelijke gebieden verminderen, de luchtkwaliteit verbeteren, geluidsoverlast verminderen en de waarde van vastgoed verhogen.

Installatie van een groen dak

Voordat je een groen dak installeert, moet je ervoor zorgen dat je dak de juiste structurele ondersteuning heeft en waterdicht is.

Structurele ondersteuning

De structurele ondersteuning moet het gewicht van de vegetatie en het groeimedium kunnen dragen. De waterdichting moet het dak kunnen beschermen tegen waterschade. Bovendien moet het dak een drainagesysteem hebben om overtollig water af te voeren, en de vegetatie moet droogtetolerant zijn om te voorkomen dat de wortels het dak beschadigen.

Enkele voorbeelden van daken die mogelijk niet de juiste structurele ondersteuning of waterdichting hebben voor een groen dak zijn:

  • Pannendak
  • Metalen dak
  • Golfplaten
  • Zinken daken
  • Sandwichpanelen

Enkele voorbeelden van daken die de juiste structurele ondersteuning voor een groen dak kunnen hebben zijn:

  • Bitumendak / dakleer
  • EPDM daken
  • Betonnen daken
  • Keramische dakpannen

Dit zijn slechts voorbeelden, het hoeft niet gelijk te betekenen dat je dak wel of niet geschikt is. Je moet een vakman raadplegen om te bepalen of je dak de juiste structurele ondersteuning en waterdichtheid heeft voor een groen dak

Waterdicht

Voordat het groene dak kan worden aangelegd, moet er een waterdichte laag worden aangebracht. De waterdichte laag helpt het dak te beschermen tegen waterschade. Er zijn veel verschillende soorten waterdichtmakende materialen die gebruikt kunnen worden voor een groen dak.

Het meest voorkomende type waterdichtingsmateriaal is een synthetisch rubberen membraan. Andere soorten waterdichtmakende materialen zijn asfalt, polyurethaan en PVC. Het type waterdichtingsmateriaal dat wordt gebruikt hangt af van het klimaat, het type dak en het budget.

De juiste planten

Het is belangrijk om planten te kiezen die geschikt is voor je klimaat en het type groen dak dat je aanlegt. Het is ook belangrijk om rekening te houden met de grootte van het dak en de hoeveelheid onderhoud die nodig is

Enkele factoren waarmee je rekening moet houden bij het kiezen van vegetatie voor een groen dak zijn:

  • Klimaat: Zorg ervoor dat je planten kiest die inheems zijn in je gebied en de plaatselijke klimaatomstandigheden kunnen verdragen.
  • Type groen dak: Het type groen dak dat je aanlegt zal bepalen welke soorten planten het beste werken. Zo zijn sedumdaken het meest geschikt voor droge omstandigheden, terwijl intensieve daken een grotere verscheidenheid aan planten kunnen ondersteunen.
  • Grootte van het dak: Kies planten die niet te groot worden voor de grootte van je dak. Grotere planten vergen meer onderhoud en kunnen het dak beschadigen als ze te groot worden.
  • Onderhoud: Bedenk hoeveel onderhoud je bereid bent aan het dak te doen. Sommige planten hebben meer zorg nodig dan andere, dus kies dienovereenkomstig.

Kweekmedium

Het idee van een groen dak is om een levende, vegetatieve laag bovenop het dak te hebben. Dit kan door een kant-en-klare vegetatiemat te installeren, of door zelf een mengsel te maken van aarde en sedumplanten. Het type groen dak dat je installeert bepaalt de kosten

Kant-en-klare vegetatiematten kosten tussen de 5 en 15 euro per vierkante meter, terwijl een eigen mix van aarde en sedumplanten tussen de 10 en 20 euro per vierkante meter kan kosten.

Kant-en-klare matten

Kant-en-klare vegetatiematten zijn een ideale oplossing voor groene daken omdat ze een onmiddellijke, voorbegroeide ondergrond bieden die klaar is om plantengroei te ondersteunen. De matten zijn meestal gemaakt van een mix van aarde, sedum en andere droogtetolerante plantensoorten die zeer geschikt zijn voor groene daken. De matten zijn gemakkelijk te installeren en vereisen minimaal onderhoud, waardoor ze een populaire keuze zijn voor zowel commerciële als residentiële projecten.

Subsidies

Je kunt vaak een subsidie voor groene daken aanvragen bij je gemeente. De hoogte van de subsidie verschilt van gemeente tot gemeente, maar ligt meestal tussen €10 en €50 per m2. Om in aanmerking te komen voor een groen dak subsidie moet je vaak aan bepaalde voorwaarden voldoen. De meest voorkomende eisen zijn:

Het gebouw moet ouder zijn dan een bepaald aantal jaren (dit verschilt per gemeente)

  • Het dak moet in goede staat verkeren
  • Je moet een bepaald minimum dakoppervlak hebben dat je wilt vergroenen
  • Je moet bepaalde soorten vegetatie gebruiken
  • Je moet een plan laten maken door een professional

De energiesubsidiewijzer van Milieu Centraal kan je helpen bepalen of jouw gemeente in aanmerking komt voor subsidie

Voordelen en nadelen

Groene daken hebben een aantal voordelen die ze aantrekkelijk maken voor eigenaren en bewoners van gebouwen. Deze voordelen zijn onder andere:

  • Betere isolatie en geluidsdemping: Groene daken kunnen helpen de isolatie en geluidsdemping van een gebouw te verbeteren, waardoor het comfortabeler wordt voor de bewoners.
  • Biodiversiteit: Groene daken kunnen een habitat bieden voor een verscheidenheid aan planten en dieren, en zo de biodiversiteit in stedelijke gebieden helpen vergroten.
  • Minder hitte in de stad: Groene daken kunnen helpen om het “urban heat island” effect te verminderen, waarbij steden warmer zijn dan de omliggende landelijke gebieden.
  • Habitat voor insecten: Groene daken kunnen habitat bieden aan nuttige insecten, zoals bijen en vlinders.
  • Langere levensduur van het dak: Groene daken kunnen de levensduur van een dak verlengen door het te beschermen tegen de zon en andere elementen.
  • Minder risico op overstromingen: Groene daken kunnen het risico op overstromingen in stedelijke gebieden helpen verminderen door regenval te absorberen.
  • Verbeterde luchtkwaliteit: Groene daken kunnen helpen de luchtkwaliteit te verbeteren door verontreinigende stoffen uit de lucht te filteren.
  • Minder geluidsoverlast: Groene daken kunnen helpen de geluidsoverlast te verminderen door geluid te absorberen.
  • Hogere waarde van onroerend goed: Groene daken kunnen de waarde van een pand verhogen door het aantrekkelijker te maken voor potentiële kopers.

Er zijn ook enkele potentiële nadelen om te overwegen bij het installeren van een groen dak, zoals:

  • Hoge installatie kosten: Groene daken kunnen duurder zijn om te installeren dan traditionele daken, omdat er speciale materialen en installatiemethoden nodig zijn.
  • Onderhoud: Groene daken vergen meer onderhoud dan traditionele daken, omdat de planten regelmatig bewaterd en gesnoeid moeten worden.
  • Gewicht: Groene daken kunnen extra gewicht toevoegen aan een gebouw, waarmee wellicht rekening moet worden gehouden bij het ontwerp van de constructie.
  • Drainage: Groene daken kunnen speciale drainagesystemen vereisen om te voorkomen dat water zich op het dak verzamelt en de constructie beschadigt.

Alternatieven voor groene daken

Verticale tuinen kunnen een alternatief zijn voor een groen dak als je dak niet geschikt is. Verticale tuinen bieden veel van dezelfde voordelen als groene daken, zoals betere isolatie, betere luchtkwaliteit, grotere biodiversiteit en minder stadswarmte. Verticale tuinen kunnen gemaakt worden van verschillende materialen, zoals levende planten, plastic, metaal of beton. Ze kunnen aan een muur of vrijstaand worden opgehangen. Verticale tuinen kunnen zowel binnen als buiten worden gebruikt.

Verticale tuinen voor binnen zijn een geweldige manier om de luchtkwaliteit te verbeteren en een aangenamer binnenklimaat te creëren. Ze kunnen ook helpen om het geluidsniveau te verlagen en een meer ontspannen sfeer te creëren. Verticale tuinen kunnen worden gebruikt in kantoren, huizen, ziekenhuizen en andere openbare gebouwen. Verticale tuinen voor buiten kunnen helpen om een gebouw bij warm weer te koelen, het geluidsniveau te verlagen en een aangenamere buitenomgeving te creëren. Verticale tuinen kunnen ook helpen de uitstraling van een gebouw te verbeteren.

Onderhoud

Onkruid kan een groen dak op een aantal manieren negatief beïnvloeden. Het kan concurreren met de vegetatie om water en voedingsstoffen, en het kan ook een schuilplaats zijn voor ongedierte en ziekten. Bovendien kan onkruid een groen dak er rommelig uit laten zien en de algehele esthetische aantrekkingskracht verminderen. De beste manier om onkruid van een groen dak te verwijderen is door het met de hand of met een onkruidfrees te verwijderen. Zorg ervoor dat je alle wortels verwijdert, zodat het onkruid niet opnieuw groeit.

Dakafvoer

Het is belangrijk om het dakafvoersysteem van groene daken regelmatig te controleren op een goede werking. Verstopte afvoeren kunnen ervoor zorgen dat water zich ophoopt op het dak, wat kan leiden tot lekkages en andere schade. Je kunt dit voorkomen door de afvoeren regelmatig schoon te maken en vrij te houden van puin. Als je merkt dat de afvoeren vaker verstopt raken, is het misschien tijd om ze schoon te laten maken of te vervangen

Bemesten

Het wordt aanbevolen om je groene dak eenmaal per jaar te bemesten om de vegetatie gezond en levendig te houden. Daarbij is het belangrijk om een meststof te gebruiken die speciaal is samengesteld voor groene daken, omdat gewone tuinmeststoffen schade kunnen toebrengen aan de tere planten die erop groeien.

Als je een goede meststof voor groene daken gebruikt, kun je de planten voorzien van de voedingsstoffen die ze nodig hebben om te gedijen, zonder ze op enigerlei wijze te schaden. Bij het kiezen van een meststof voor je groen dak is het belangrijk om er een te kiezen die veel fosfor en stikstof bevat. Deze twee voedingsstoffen zijn essentieel voor de groei van planten, en zorgen ervoor dat je planten gezond en sterk blijven. Je moet ook zoeken naar een meststof die weinig zout bevat, want dit kan de planten beschadigen en ervoor zorgen dat ze uitdrogen.

Er zijn veel verschillende merken meststoffen voor groene daken op de markt, dus het loont de moeite wat onderzoek te doen om de voor jou juiste te vinden.

Water geven

Als er weinig of geen regen valt, is het belangrijk om de planten op een groen dak water te geven om te voorkomen dat ze uitdrogen. Dit betekent dat zowel handmatige als automatische bewateringssystemen kunnen worden geïnstalleerd en gebruikt om ervoor te zorgen dat de planten voldoende water krijgen.

Handmatige bewateringssystemen kunnen worden gebruikt om de planten rechtstreeks water te geven, met behulp van een gieter of slang. Geautomatiseerde systemen kunnen worden aangesloten op een waterbron, zoals een tank of irrigatiesysteem, en geprogrammeerd om de planten met bepaalde tussenpozen water te geven. Het automatische systeem kan worden aangepast aan de hoeveelheid regen en het soort planten op het groen dak.

Als er weinig of geen regen valt, is het bovendien belangrijk om de vochtigheid van de bodem te controleren, zodat de planten niet uitdrogen. Als de grond te droog is, kan extra water geven nodig zijn.

Veel gestelde vragen:

Op zoek naar meer inspiratie?

Als je op zoek bent naar meer inspiratie op het gebied van Tiny Houses, dan is dit boek een echte aanrader. Het boek bevat veel foto's van Nederlandse en Belgische tiny houses. Tiny house eigenaren zelf delen in het boek hun redenen waarom ze van tiny living houden.

Over de auteur

Koen Duindam

Koen is een jonge ondernemer die staat te popelen om zijn eigen tiny house te bouwen. Terwijl hij bezig is met zijn eigen tiny house avontuur deelt hij zijn ervaringen door het schrijven van blog artikelen.

Plaats een leuke reactie!