Overschakelen op duurzame energie kan helpen je energierekening te verlagen en tegelijkertijd je ecologische voetafdruk te verkleinen. Lees verder en ontdek de vele verschillende manieren waarop in Nederland duurzame energie wordt geproduceerd.
Wat is duurzame energie?
Duurzame energie is energie die opgewekt wordt uit bronnen die herbruikbaar en niet schadelijk voor het milieu zijn. Nu dat fossiele brandstoffen opraken, wordt duurzame energie steeds belangrijker. Energietransitie verwijst naar de overgang van fossiele brandstoffen naar duurzame energiebronnen.
Het gebruik van duurzame energie heeft vele voordelen. Duurzame energiebronnen zijn er in overvloed en kunnen worden gebruikt om elektriciteit op te wekken, huizen en bedrijven te verwarmen en transport aan te drijven.
- Duurzame energie is hernieuwbaar. Het raakt niet uitgeput zoals fossiele brandstoffen.
- Duurzame energie is milieuvriendelijk. Het produceert geen schadelijke broeikasgassen die bijdragen tot de klimaatverandering.
- Duurzame energie is efficiënt. Er is minder energie voor nodig dan voor fossiele brandstoffen.
- Duurzame energie is kosteneffectief. Het is vaak goedkoper te produceren dan fossiele brandstoffen.
- Duurzame energie ondersteunt de economie. Er worden nieuwe banen gecreëerd.
- Duurzame energie vermindert afhankelijkheid. Door zelf energie op te wekken ben je als individu, maar ook als land minder afhankelijk van derden.
Ondanks deze voordelen vormen duurzame energiebronnen nog steeds een klein percentage van het totale energieverbruik in Nederland. Om het gebruik van duurzame energie te vergroten, heeft de regering stimulansen gecreëerd voor bedrijven en particulieren om te investeren in duurzame energiebronnen.
Wat doet Nederland aan duurzame energie?
In Nederland wordt hernieuwbare energie vooral opgewekt door windmolens en zonnepanelen. Duurzame energie was in 2021 goed voor 13% van alle in Nederland gebruikte energie. In 2030 moet minimaal 27% zijn bereikt. In 2050 moet de energievoorziening vrijwel geheel duurzaam zijn. In Nederland wordt hernieuwbare energie vooral opgewekt door biomassa, windmolens en zonnepanelen.
Om het aandeel van duurzame energie in Nederland verder te verhogen moeten bedrijven, particulieren en de overheid samenwerken.
Door de toenemende capaciteit en de dalende kosten voor het gebruik en onderhoud van wind- en zonne-energie spelen duurzame energiebronnen een grotere rol in onze energiemix dan ooit tevoren.
Duurzame energiebronnen
Momenteel is ongeveer 85% van de wereldwijd verbruikte energie afkomstig van fossiele brandstoffen. Waaruit bestaat de resterende 15% en hoe ziet de toekomst eruit voor duurzame energie?
Er zijn vijf belangrijke duurzame energiebronnen die we in Nederland gebruiken: Biomassa, wind-energie, zonne-energie, geothermische energie en waterkracht. Hieronder bekijken we elk van deze bronnen in meer detail.
1. Biomassa
Ongeveer 50% van al onze duurzame energie komt van biomassa.
Raar eigenlijk dat je er zo weinig van hoort.
Iedereen heeft het over zonnepanelen.
Maar blijkbaar is biomassa dus een geweldige eerste stap naar een oplossing voor de slinkende aardgasvoorraden in de wereld. (-NIET)
Wat is biomassa?
De term biomassa verwijst naar organische materialen zoals hout, mest, zaadolie, snoeiafval of afval van de voedingsindustrie. Biomassa kan rechtstreeks als brandstof worden verbrand. Biomassa is lang niet altijd afval.
De belangrijkste toepassingen van biomassa zijn verbranding in elektriciteitscentrales, afvalverbranding en de productie van biobrandstoffen en warmte.
Biomassa kan ook worden gebruikt voor de productie van biogas. Het is een vorm van gas dat ontstaat door de afbraak van organisch materiaal, op dezelfde manier als het gas dat wij dagelijks verbruiken.
Samen met ander organisch materiaal, zoals dierlijke mest, ontbindt het op natuurlijke wijze en produceert het grote hoeveelheden methaan, een broeikasgas dat 25 keer krachtiger is dan CO2.
Dit wordt opgenomen door biomethaan fabrieken en omgezet in bruikbaar gas dat in het net kan worden gepompt.
Waarom is biomassa duurzaam?
Biomassa komt van organisch materiaal. Tijdens hun leven absorberen deze bomen en planten CO2 uit de lucht. Bij de verbranding van biomassa komt evenveel CO2 vrij als er wordt geabsorbeerd. Daardoor komt er geen extra CO2 in de atmosfeer terecht.
Tenminste dat is wat ze zeggen…
In de praktijk werkt dit heel anders.
De vraag naar energie is namelijk heel groot.
We kunnen niet zo snel aanplanten als dat we energie verbruiken.
Dus is biomassa per definitie geen hernieuwbare energiebron.
Nadelen van biomassa:
- Ontbossing
- We importeren biomassa uit verre landen. Biomassa is letterlijk MASSA dus het kost veel energie om dit te transporteren.
- Er worden speciale plantages aangemaakt voor gewassen zoals soja en palmolie. Hiervoor worden ook weer bossen gekapt. Dus nog meer ontbossing!
- Bij het verbranden van biomassa komt er fijnstof vrij. Dit is zeer schadelijk voor de gezondheid.
Biomassa is een belangrijke bron van duurzame energie in Nederland.
Het draagt bij aan de doelstelling van het kabinet om in 2030 32% van de energie uit hernieuwbare bronnen te halen.
Beetje jammer…
2. Windenergie
Mensen gebruiken windenergie al heel lang om bijvoorbeeld graan te malen en water op te pompen. Tegenwoordig gebruiken we het om elektriciteit op te wekken.
Hoeveel windenergie is er in Nederland?
In 2022 telde Nederland 2608 windturbines die elektriciteit produceerden. Dat waren er 2141 op land en 463 op zee. 5,6 miljoen huishoudens werden in 2020 door deze windturbines van elektriciteit voorzien.
Hoewel het ons een goedkoop alternatief biedt voor fossiele brandstoffen, is de snelheid en de richting van de wind erg wisselend. Daarom is het heel moeilijk om ons elektriciteitsbehoeftes uitsluitend met wind te voorzien.
Omdat we niet op wind kunnen vertrouwen om overal 100% duurzame energie op te wekken, moeten andere elektriciteitsbronnen compenseren voor gebieden met weinig wind.
Een van de steeds populairdere oplossingen voor dit probleem is het bouwen van windmolenparken voor de kust. Windmolen parken op zee hebben het voordeel van betrouwbaardere, hogere windsnelheden, maar ze zijn ook aanzienlijk duurder om te installeren en te onderhouden.
Hoeveel energie geeft een windmolen?
Onder ideale omstandigheden kunnen windmolens in Nederland tot 7 miljoen kWh elektriciteit per jaar produceren. Deze hoeveelheid energie kan 2000 huishoudens een jaar lang van stroom voorzien. Op zee, waar de wind sterker en constanter is, kan dit aantal verdubbelen.
Waarom plaatsen we niet meer windmolens op zee?
Windmolens op zee zijn twee tot drie keer duurder om te bouwen dan een windmolen op land. Wat duurzame energie betreft, zijn windturbines aan land nog steeds het meest efficiënt.
Lees ook ons artikel over: Kleine windmolen op je dak
3. Zonne-energie
Al duizenden jaren gebruiken mensen de kracht van de zon om gewassen te verbouwen en zich warm te houden.
Zonne-energie is het omzetting van zonlicht in elektrische energie. Dit gebeurt met behulp van zonnepanelen. Zonnepanelen zijn steeds vaker te vinden zijn op de daken van huizen en op grote open plekken om de optimale hoeveelheid zonlicht op te vangen.
Op elk moment ontvangt de aarde ongeveer 173.000.000.000.000 kW van de zon, wat 10.000 keer meer energie is dan de hele wereld verbruikt.
Dit betekent dat als we slechts 0,01% van het zonlicht dat we op aarde ontvangen zouden kunnen opvangen, we de hele wereld van energie zouden kunnen voorzien met alleen maar zonne-energie.
Hoewel het klinkt als een perfecte duurzame energiebron, zijn er een paar redenen waarom dit nog niet het geval is:
Nadelen van zonnepanelen
- Zonnepanelen hebben een hoge aanschafprijs. Dit is een nadeel van zonnepanelen, want hoewel de opbrengst ervan in de loop der tijd stijgt, is de aanschafprijs in eerste instantie erg hoog.
- Zonnepanelen vereisen onderhoud en kunnen storingen vertonen. Omdat zonnepanelen buiten staan en blootgesteld worden aan weersomstandigheden, is er een kans op schade en storingen. Dit is een nadeel, omdat het onderhoud van zonnepanelen kostbaar kan zijn.
- De salderingsregeling (geld krijgen voor de terugkeer van stroom aan het net) wordt afgebouwd. Dit betekent dat mensen die zonnepanelen hebben, minder geld krijgen voor de stroom die ze aan het net teruggeven. Dit is een nadeel, omdat het een van de manieren is waarop zonnepanelen financieel aantrekkelijk zijn.
- Het vermogen van zonnepanelen neemt met de leeftijd af. Na verloop van tijd gaan zonnepanelen minder stroom opwekken dan in het begin. Dit is een nadeel, omdat het betekent dat je uiteindelijk minder geld bespaart met zonnepanelen.
- Zonnepanelen zijn weersafhankelijk en hebben bij bewolkt weer of sneeuw een slechte opbrengst. Dit is een nadeel, omdat je niet altijd kunt rekenen op dezelfde hoeveelheid stroom die je zonnepanelen opleveren.
- Het duurt lang voordat zonnepanelen stroom gaan opwekken. Zonnepanelen kunnen wel 20 jaar meegaan, maar het duurt een aantal jaar voordat ze hun maximale opbrengst bereiken. Dit is een nadeel, omdat je een aantal jaar moet wachten voordat je het maximale uit je zonnepanelen haalt.
- De productie van zonnepanelen levert een grote CO₂-uitstoot op. Zonnepanelen worden gemaakt van materialen die CO₂ uitstoten tijdens hun productie. Dit is een nadeel, omdat het betekent dat zonnepanelen niet zo CO₂-neutraal zijn als ze lijken.
- Zonnepanelen nemen veel ruimte in beslag en hebben minder een fraaie uitstraling. Zonnepanelen zijn erg groot en kunnen een aanzienlijke hoeveelheid ruimte innemen. Dit is een nadeel, omdat het betekent dat ze minder geschikt zijn voor mensen die weinig ruimte hebben.
Dit klinkt allemaal heel negatief als je het zo op een rijtje ziet. Maar los van zijn zonnepanelen wel degelijk een hele praktische bron van duurzame energie!
4. Geothermische energie
Geothermische energie is elektriciteit die wordt opgewekt door watermassa’s diep onder het aardoppervlak te verwarmen.
Misschien heb je warmwaterbronnen of geisers gezien. Deze ontstaan door water dat door de aardkorst wordt verhit en door het oppervlak schiet. Geothermische energie gebruikt dit proces om op verschillende manieren elektriciteit op te wekken, bijvoorbeeld door kleine turbines aan te drijven met de opgevangen stoom.
Hoe diep boren voor geothermie?
Gemiddeld stijgt de temperatuur met toenemende diepte met ongeveer 3°C per 100m. Geothermische energie wordt meestal gewonnen op diepten van 500 meter en dieper.
| Diepte: | Aantal graden in celsius: |
| 25m | 10-15 |
| 50m | 10-15 |
| 150m | 10-15 |
| 500m | 20-30 |
| 1000m | 40-50 |
| 2000m | 60-80 |
Geothermische projecten in Nederland
Voor de winning van aardwarmte zijn twee putten nodig, een zogenaamd doublet.
Er is één put om water op te pompen en één put om water terug te injecteren in de ondergrond. Deze putten zijn 1 tot 3 kilometer diep.
In 2022 telt Nederland 31 aardwarmte doubletten.
Nederland gebruikt aardwarmte vooral om kassen, woningen en andere gebouwen te verwarmen.
In 2021 bespaarde aardwarmte in Nederland 181 miljoen kubieke meter aardgas. De vermindering van de CO2-uitstoot staat gelijk aan het aardgasverbruik van 121.000 woningen.
Het gebruik van aardwarmte voor de verwarming van woningen en industrieën wint aan populariteit.
In de Nederlandse ondergrond is genoeg aardwarmte beschikbaar om in meer dan 20 procent van de warmtebehoefte van het land te voorzien. Het gebruik van deze technologie is echter relatief beperkt. Dit komt door een aantal factoren.
Wat is het nadeel van geothermische energie?
Een nadeel van geothermie zijn de hoge installatiekosten. Een ander nadeel is het kleine risico van aardbevingen. Bovendien is er een risico van verontreiniging van het grondwater en een risico van vervuiling van het milieu met koelwater.
Waarom wordt geothermie in Nederland nog zo weinig toegepast?
De bouw van geothermische installaties is duur. Ook is het mogelijk dat de verwachte aardwarmte niet wordt gevonden: pas na boringen kan de hoeveelheid warmte worden bepaald.
5. Waterkracht
Mensen zetten al meer dan 2000 jaar waterkracht om in energie. Bijvoorbeeld met klassieke watermolens. Tegenwoordig werken we niet meer met molens, maar met waterkrachtcentrales. Deze centrales gebruiken stromend water om turbines te laten draaien. Een elektrische generator zet rotatie om in elektriciteit, zoals een fietsdynamo.
Net als windenergie is het een volledig duurzame en betrouwbare bron van elektriciteitsopwekking. Vanwege de waterkringloop is deze vorm van elektriciteitsopwekking zeer duurzaam en kan hij uiterst efficiënt worden beheerd.
Hoe harder het water stroomt, hoe meer energie het geeft. Daarom staan veel waterkrachtcentrales in bergachtige gebieden. Door het hoogteverschil tussen de voor- en achterkant van het reservoir stroomt het water altijd met voldoende kracht door de centrale.
Er zijn vier middelgrote waterkrachtcentrales in ons land: Alphen, Linne, Maurik en Hagestein. Samen voorzien zij 30.000 huishoudens van elektriciteit. De centrales zijn eind jaren tachtig in gebruik genomen. Door gebrek aan rentabiliteit zijn de plannen voor nieuwe centrales daarna gestagneerd.
Banen in de duurzame energie sector
Met het doel van nul uitstoot in 2050 is de duurzame energie-industrie een snelgroeiende en innovatieve sector. Daarom zijn er volop ‘groene’ carrièremogelijkheden voor wie geïnteresseerd is in duurzame energie.
Enkele voorbeelden van banen in duurzame energie zijn:
- Installateur zonnepanelen
- Installateur van windturbines
- Installateur van geothermische verwarmings- en koelsystemen
- Adviseur duurzame energie
- Manager duurzaam bouwen
- Aannemer voor duurzame energie
- Projectleider zonne-energie
- Locatiemanager windmolenpark
- Vertegenwoordiger duurzame energie
Hoe kan ik fossiele brandstoffen besparen?
De productie van energie uit fossiele brandstoffen is duidelijk niet duurzaam, maar helaas is het momenteel een essentieel onderdeel van onze energiemix. Daarom moeten we alles in het werk stellen om het schadelijke effect ervan op onze planeet te verminderen.
- Energie besparen
Een belangrijke stap die je kunt nemen is energiebesparing. Je kunt dit doen door:- Doe lichten, computers, televisies, videospelletjes en andere elektrische apparaten uit als je ze niet gebruikt.
- Koop apparaten die minder elektriciteit gebruiken, zoals lampen, airconditioners, kachels, koelkasten en wasmachines
- Beperk het gebruik van airconditioners.
- Installeer een programmeerbare thermostaat.
- Kilometers minimaliseren
Het rijden met auto’s en vrachtwagens produceert ook aanzienlijke hoeveelheden stikstofoxide-emissies. Om de luchtvervuiling door auto’s te verminderen kun je reizen combineren, carpoolen of gebruik maken van openbaar vervoer zoals bussen en treinen. Loop of fiets indien mogelijk in plaats van te rijden.
Is kernenergie duurzaam?
Hoewel de productie van kernenergie bijna geen koolstofuitstoot veroorzaakt, is het uranium dat daarvoor gebruikt wordt niet hernieuwbaar. Kernenergie produceert ook radioactief afval dat zeer giftig kan zijn voor mens en dier.
In tegenstelling tot wind- en zonne-energie is kernenergie echter niet afhankelijk van het weer.
Nederland heeft veel geïnvesteerd in duurzame energie Met blijvende steun kan Nederland zijn emissies verder terugdringen en de klimaatverandering helpen verzachten.
Plaats een leuke reactie!